Terracotta saksılar hem doğal dengeye uyum sağlayan renkleri hem de estetik görünümleri ile farklı tarzda bahçe tasarımlarına uyum sağlayabilir. Ayrıca sadece bahçelerde değil, iç mekanlarda da doğal bir görünüm oluşturmak için bu tip saksılar tercih edilebilir. 

Ancak terracotta saksıları tercih ederken bazı detaylara dikkat etmek gerekir. “Peki, bu detaylar nelerdir?” diyorsanız gelin, terracotta saksılar hakkında bilmeniz gereken tüm detayları birlikte inceleyelim. 

Terracotta Saksı Nedir? 

Terracotta, Latincede pişmiş toprak anlamına gelir. Buna göre de terracotta saksılar için yüksek sıcaklıkta pişirilmiş, gözenekli yapıya sahip doğal kilden üretilen saksı demek mümkün.

Terracotta saksıların rengi genellikle kızılımsı toprak tonlarındadır. Bu ton ise kullanılan kilin içeriğine ve pişirme derecesine göre açık kiremitten koyu pas rengine kadar değişebilir.

Terracottanın gözenekli dokusu sayesinde bu tür saksıların duvarları su ve havayı geçirir. Bu da toprakta hava sirkülasyonunu ve nem yönetimini destekler.

Terracotta Saksıların Avantajları Neler? 

Terracotta saksı tercih etmeden önce bu saksıların avantajlarını ve dezavantajlarını bilmek gerekir. Çünkü bitkilerin sağlıklı gelişimi için saksı seçimi temel noktalardan biridir. Bu temel noktayı en iyi şekilde değerlendirmeniz için de terracotta saksıların avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz: 

• Terracotta saksıların gözenekli duvarları, kök bölgesinde oksijen dolaşımını artırır. Bu da kök çürümesi riskini azaltmaya yardımcı olur.
• Topraktaki fazla nem duvarlardan buharlaşabildiği için aşırı sulamaya toleranslıdır. Bu nedenle terracotta saksılar özellikle sukulent ve kaktüsler için uygun bir yapı sunar. 
• Bu saksıların kalın duvar yapısı, ani ısı dalgalanmalarını yumuşatır. Böylece kökler daha stabil bir mikro iklimde kalır.
• Terracotta saksılar, genel olarak ağır bir yapıda oldukları için gövdesi ağır bitkilerde devrilme riskini azaltır. Özellikle rüzgarlı alanlar için güven verir.
• Akdeniz hissi veren sıcak tonu pek çok bitkiyle uyum sağlar. Zeytin, lavanta, biberiye, sardunya, limon, kaktüs ve sukulentlerle harika bir birliktelik yakalar.
• Saksının üretiminde kullanılan doğal kil, uzun ömürlü ve kolayca geri dönüştürülebilir bir malzemedir.

Terracotta Saksıların Dezavantajları Neler? 

Tabii ki terracotta saksıların kullanımında avantajları olduğu kadar bazı dezavantajları da bulunur. Bu dezavantajları ise şu şekilde sıralamak mümkün: 

• Saksının gözenekli yapısından dolayı su daha çabuk buharlaşır. Bu nedenle özellikle yaz aylarında daha sık sulamak gerekir.
• Doğal kil yapısı genel olarak düşme, çarpma ve don çatlaklarına karşı hassastır.
• Terracotta saksılarda zamanla sulama suyu ve gübrelerden kaynaklı beyaz halkalar oluşabilir. Bu durum da estetik olarak herkese hitap etmeyebilir.
• Ağır bir yapıda olmasından kaynaklı özellikle büyük boy terracotta saksıların taşınması güç olabilir. Bu nedenle teras ve balkon taşımalarında zorluk oluşturulabilir.
• Don olaylarının görüldüğü bölgelerde su emmiş saksılar çatlayabilir. Bu nedenle terracotta saksı kullanımında kış koruması önemlidir.
• Suyu emen yapısından dolayı sızdırma ve terleme olabilir. Bunun için terracotta saksı kullanımında uygun tabak ve saksı ayakları gerekir.

Terracotta Saksı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Avantaj ve dezavantajlarından anlaşıldığı gibi terracotta saksı kullanımında bazı detaylara dikkat etmek gerekir. Bu detaylara dikkat edildiğinde terracotta saksılar hem ortamda estetik bir görünüm sunar hem de bitkilerin sağlıklı gelişimi için uygun ortam sağlar.  

“Peki, nelere dikkat etmeliyim?” diye merak ediyorsanız terracotta saksı kullanımında şu detaylara dikkat edebilirsiniz: 

• Sukulent, kaktüs, biberiye, lavanta, zeytin, Akdeniz bitkileri ve fazla su sevmeyen türler terracotta saksılarda sağlıklı bir şekilde gelişim gösterir. Daha çok nem seven tropik bitkilerde ise buharlaşma fazla olduğundan sulama ve ortam nemi iyi yönetilmelidir.
• Su birikmesini önlemek için altında mutlaka drenaj deliği olan saksı kullanın. Bitkinin kök topunu çevreleyecek şekilde yanlarda 2-3 cm pay kalacak boy seçimi, köklerin hızlıca saksıyı sahiplenmesini sağlar. Saksı değişimlerini ise bitkinin gelişimine bağlı olarak kademeli bir şekilde yapmanızda fayda var. 
• Terracotta saksı seçiminde sırlı ve sırsız seçenekleri değerlendirebilirsiniz. Sırlı saksıların su emmesi daha düşük olabilir. Ancak sırsız terracotta saksı tercih edecekseniz yeni saksıyı ilk dikimden önce 15-30 dakika suda bekletmek, kilin ilk anda toprağın nemini çekmesini azaltır. Böylece dikim sonrası su stresi minimuma iner.
• Toprak seçiminde ağır killi topraklar tercih etmek, saksının hava alma özelliğini engelleyebilir. Bu nedenle terracottanın nefes alan yapısından en iyi verimi almak için geçirgen toprak karışımları tercih edebilirsiniz. 
• Terracotta saksılarda zamanla oluşabilecek beyaz tuzlanmalar, estetik açıdan rahatsız ediyorsa nemli bez ve yumuşak fırça ile saksıyı silebilirsiniz. Bu temizlik işleminde ise saksının zarar görmemesi için sert kimyasallardan kaçının. 
• Don riskinde saksıyı kuru tutmak çatlama ihtimalini azaltır. Böyle bir hava koşulunda mümkünse saksıyı içeri alın, değilse saksı ayakları kullanın ve doğrudan zeminden uzak tutun. Kuvvetli donlarda koruyucu örtüler kullanabilirsiniz.
• İç mekanlarda terracotta saksı tercih etmeniz halinde mutlaka saksı tabağı veya saksı ayakları kullanın. Ayrıca ahşap yüzeylerde su sızmasından dolayı oluşabilecek su halkalarını önlemek için keçe ped ya da su geçirmez koruyucu tercih edilebilir.
• Özellikle büyük saksıları yerleştirirken zeminin taşıma kapasitesine ve rüzgar yüküne dikkat edin. Güvenlik için gerekirse rafa veya duvara sabitleme çözümleri kullanabilirsiniz.
• Taşırken saksıyı gövdeden değil, alttan kavrayın. Dolu saksıların yerini değiştirmek isterseniz de saksı arabası kullanarak çatlama riskini azaltabilirsiniz.

Kısacası terracotta; doğru bitki ve bakım rutini ile bir araya geldiğinde yalnızca bir kap değil, canlı bir yetiştirme ortağına dönüşür. Siz de doğal görünüm, güçlü kök sağlığı ve zamansız estetik istiyorsanız terracotta saksılara yaşam alanlarınızda yer açabilirsiniz. 

İster terracotta ister seramik olsun, farklı saksı çeşitleri ile bitkilerinize uygun ortamı sağlarken yaşam alanlarınıza estetik bir dokunuş yapmak için de Kandilli Botanik’i ziyaret edebilirsiniz. 

Saksı seçiminde dikkat etmeniz gereken tüm detayları keşfetmek isterseniz de “Saksı Nasıl Seçilir?: Bitkiye Göre Doğru Saksıyı Bulma Rehberi” yazımızı okuyabilirsiniz.