Rhododendron (Açelya)
Canlı renkleri ve zarif çiçek formları ile Rhododendron yani açelyalar, ilkbahar aylarında bahçeleri ve balkonları adeta bir renk şölenine dönüştürür. Hem dış mekanlarda hem de saksı içinde yetiştirilebilen bu çalı türü, doğru bakım sağlandığında uzun yıllar boyunca gelişimini sürdürebilir. Böylece göz alıcı görünümü ve bahar aylarında açan bol çiçekleriyle bulunduğu her ortama canlılık katar.
- Boyut: Açelya, türüne bağlı olarak 60 cm’den 2 metreye kadar uzayabilir. Saksıda daha kompakt, bahçede ise yayılıcı ve geniş formlu gelişim gösterebilir.
- Işık İhtiyacı: Bu bitki genel olarak yarı gölgeli alanları sever. Özellikle sabah güneşi alabilen, ancak öğleden sonra direkt güneşten korunaklı yerlerde en iyi gelişimi gösterir. Çünkü aşırı güneş ışığına maruz kalmak, bitkinin yapraklarını kurutabilir.
- Sulama İhtiyacı: Açelyaların toprağı nemli tutulmalıdır. Ancak suyun saksı dibinde ya da toprakta birikmemesine dikkat edilmelidir. Bu nedenle kışın sulama azaltılırken yaz aylarında düzenli sulama yapılabilir.
- Toprak Tipi: Nemli, asidik, humuslu ve iyi drene edilmiş topraklar bu bitki için uygundur.
- Büyüme Süresi: Her zaman yeşil kalan ve çiçeklenen bu çalı, uygun bakım koşulları sağlandığında 5-10 yıl içerisinde en yüksek noktaya ulaşabilir.
- Çiçeklenme Zamanı: Genellikle ilkbahar aylarında havalar ısınmaya başladığında çiçeklenir. Pembe, mor, kırmızı, beyaz ve turuncu gibi farklı renk seçenekleriyle geniş bir yelpazeye sahiptir. Çiçeklenme süresi türüne göre 3 ila 6 hafta arasında değişebilir.
- Budama: Açelya çok yoğun bir şekilde budama gerektirmez. Solan çiçekler çiçeklenme dönemi sonunda temizlenip gerekiyorsa şekillendirme için çiçeklenme döneminin sonunda budama yapılabilir. Ancak unutmayın ki yanlış zamanda yapılan budama, bir sonraki yılın çiçeklenmesini olumsuz etkileyebilir.
- Açelyanın En İyi Eşlikçileri: Açelyanın renkli çiçekleriyle uyumlu bitkiler arasında gölgeyi seven hostalar ve orman menekşeleri (Viola reichenbachiana) yer alır. Ayrıca sarkan formlarıyla Lobelia ve Brunnera gibi yer örtücüler ile açelyanın bulunduğu ortamda harika bir atmosfer oluşturulabilir.
- Evcil Hayvanlar ile Yaşam: Rhododendron bitkisinin yaprak ve çiçeklerinin tüketilmemesi gerekir. Bu nedenle evinizde veya bahçenizde bu bitkiyi yetiştirirken evcil hayvanlarınızın erişemeyeceği alanlarda konumlandırmanızda fayda var.